Axenda de Xornadas micolóxicas de Novembro 2013 en Galicia!!

Lonxe de estar a rematar a tempada micolóxica, novembro todavía nos garda unha gran cantidade de eventos e actividades relacionadas co apaixoante mundo dos cogomelos. Eiquí os deixamos unha mini guía das mesmas  que iremos actualizando e que se celebrarán ó longo da nosa xeografía neste mes. So tes que escoller as datas e lugares que millor te veñan e chimparte de cabeza ó monte. ¿Sinxelo, non si? Pois ide preparando a axenda, que Novembro ven cargadiño de cousas... Nota: Podedes facer click nas imaxes para obter información máis detallada ou vías de contacto para aclarar as vosas dúbidas. Vémonos refungando polo baixiño!!

Organiza: Agrupación Micolóxica A Cantarela
Lugar: Vilagarcía

Datas: Do 10 o 24 de Novembro









Organiza: Asociación Micolóxica-Naturalista Pan de Raposo
Lugar: Cee:
Datas: 9 e 10 de Novembro.

Organiza: Asociación Micolóxica-Naturalista LIboreiro-Bueu
Lugar: Bueu
Datas: 18-22 de Novembro

Organiza: Asociación Socio-Cultural Coto-Manguelo
Lugar: Bueu
Datas: 1 de Novembro aa 6 de Decembro
Prezo: 5€

Organiza: Asociación Micolóxica Sendeirinha
Lugar: Negreira
Datas: 27 de Outubro a 30 de Novembro

Organiza: Grupo Ecoloxista ADENCO
Lugar: Arbo
Datas: 9-10 de Novembro. Ler máis...

Terciopelo azul... nun pau: Terana caerulea

Sínónimo: Pulcherricum caeruleum 
Castelán: corticiáceo azulado

Terana caerulea

Teño que confesar unha cousa, nunca antes, ata agora me había atopado con este cogomelo, aínda si que o tiña visto en distintos manuáis, con millores ou peores fotografías, e sabía que tiña que ser un cogomelo ben fermoso. Pero así e todo, advertido xa,  a verdade é que quedei abraiado ca beleza desta cotra, a máis fermosa entre as cotras.

Terana coerulea pertence a un grupo de cogomelos que denominamos como corticiáceos, composto por fungos saprófitos que forman costras de diversas cores e texturas no canto dos típicos cogomelos. Persoalmente considero o seu oitro nome moito máis axeitado, a lo menos é moito máis descriptivo: Pulcherricium coeruleum ("o máis fermosos dos azúis"). Como anel ó dedo.

A fotografía, por outra banda, penso que non lle fai xustiza, pero o tamano da pónla impedía partila para tomar millores tomas dende o chan así que tivemos que facer a fotografía a pulso. Unha pena de imaxes... pero non é momento de choros que para iso so hai que prender a televisión; pasemos  pois a botar un ollo á descripción para ter perfectamente claro os caracteres definitorios deste fermoso e inusual cogomelo, terciopelo azul das nosas fragas...

DESCRIPCIÓN

Corpo frutífero: Frutificación totalmente resupinada... E imos a pararnos un pouquiño neste palabro micolóxico: dicimos que unn cogomelo é resupinado cando nos amosa á vista a cara correspondente ó himenio, a superficia na que se producen as esporas, mentres que a cara contraria (o que sería nun cogomelo típico a superficie do sombreiro) está pegado ó sustrato sobre o que medra, case sempre madeira.

Comeza sendo unha pequena placa redondeada que ao unirse a outras remata formando cotras alongadas  e fortemente fixadas ó substrato, de varios centímetros ou decímetros, coma no noso caso, de longo e 1mm de espesor.

Himenio: Unha fermosura aterciopelada. Recobre todo o corpo frutífero. Liso de novo e abolado ou verrugoso de maduro, mate e vistosamente aveludado. Cor azul mariño ou azul anil intenso, máis escura cara o centro, que palidece ó envellecer. Beira redondeada e ben delimitada, de cor abrancazada cando é nova.

Pé: Non existe.

Carne: Delgada, de consistencia branda e cérea. En estado seco convértese nunha costra dura. Sen olor nin sabor.

Observacións: En contacto con certos compoñentes químicos este cogomelo produce un antibiótico que inhibe o crecemento de Streptococcus pyogenes (responsable entre outras enfermidades, da faringitis).

Terana caerulea é un cogomelo que nos vos vai deixar indiferentes. A pesar de non ser máis que unha codia cubrindo unha póla, a beleza da súa cor e a sua textura aterciopelada fan deste cogomelo un regalo para os ollos. Unha agradable sorpresa para todo afecionado á fotografía micolóxica.
Ler máis...

XXI Semana Micolóxica en Pontevedra

Este ano, a Semana Micolóxica Galega (evento de caracter anual e que cada ano celebra unha asociación galega distinta) vaise a celebrar en Pontevedra, coa Asociación Micolóxica Brincabois como anfitriona desta  XXI edición.

Non perdades a ocasión de ter acceso á información, charlas, saídas e exposicións que se van a celebrar dende o 4 ata o 17 de novembro na cidade do Lérez.

As charlas deste ano se celebrarán no Círculo Mercantil e Industrial de Pontevedra, a entrade é libre e as datas e horarios como seguen:

• 4 de Novembro, 20:30: Iniciación á Micoloxía, a cargo de Merche Nodar.

• 5 de Novembro 20:30: Principais cogomelos comestibles e velenosos, a cargo de Jaime Blanco.

• 6 de Novembro, 20:30: A familia Cantharellaceae, a cargo de Jaime Blanco.

• 7 de Novembro 20:30: Uso medicinal dos fungos, a cargo de Floro Andrés Rodríguez.

A esquerda tedes a imaxe co cartel deste ano e no que podedes consultar toda a información restante para asistir ós eventos que gustedes tan so facendo click nela.

Lembrade que, se queredes iniciarvos, aumentar coñecementos ou asentar nocións sobre o complexo munda da micoloxía estas oportunidades son algo que non deberiades deixar pasar. Así que a mover eses cus, que o outono anda lixeiro e na casa pouco se aprende (aínda que se está quentiño). Ler máis...

Mamá, un boletus edulis comeu ó can!!

Sen palabras. Aquí tedes un vídeo para que a próxima vez que fardedes de boletus grande, volo pensedes dúas veces. O significado de grande, quero dicir. O xabarín que este home se atopou nesta tempada en polonia, pesa 3 kg e ten un diámetro de sombreiro de 40 cm. Este cogomelo NBA size foi atopado no noroeste de polonia esta tempada, nas fragas de Bydgoszcz (a ver quen é o juapo que o pronuncia), volo comento por se alguén se apunta. Mirade, mirade e axeonlládevos ante o rei dos Boletus edulis...

Ler máis...

Nova especie de cogomelo na parroquia ribeirense de Aguiño: Boletus atlanticus

Boletus atlanticus

Foi un longo camiño o percorrido para finalmente poder engadir unha nova especie ó xénero boletus con denominación de orixe ribeirense. Dende que xa fai uns anos nunha charla micolóxica celebrada en Boiro unha familia de Aguiño (Fina José e Alfonso) levase a Jaime Blanco Dios, autor do estudo desta nova especie, un extraño boleto que atoparan preto da localidade ribeirense para identificar. Aquel fermoso cogomelo de chamativas cores pertencente á sección luridi sería bautizado en honor do lugar onde medraba, preto de praia Penisqueira, na parroquia de Aguiño, como Boletus atlanticus. Dende esta posición privilexiada, as vistas da entrada da ría de Arousa, ca illa de Sálvora como engadido de luxo, fan xustiza ó epíteto desta nova especie.

Logo da súa última aparición documentada, alá polo 2009, dende Refungando estivemos vixiando periódicamente o lugar exacto da aparición desta especie... sen resultados. A día de hoxe seguimos pasando de cando en cando pola zona ca esperanza de poder achar este cogomelo no seu hábitat (dunas terciarias, baixo Pinus pinaster), pero polo que asemella, tratamos con unha especie moi caprichosa e esquiva á hora de fructificar. Pero non nos desanimamos, xa veremos quen se cansa antes...

Publicado xa este achado na revista Mycotaxon, imos botar un ollo á descripción deste novo cogomelo que pasa a engrosar as filas do xénero boletus da man do Sherlock Holmes dos fungos. ¿Imos aló? 

DESCRIPCIÓN

Sombreiro: 6,5-15,5 cm. Hemisférico a convexo ca idade. Suave, glabro e lixeiramente visguento en tempo húmido. Maís intensamente coloreado cando novo, indo dende rosado a laranxa, suavizándose ca idade e volvéndose marrón claro no disco con varios tons rosados, laranxas e amarelos cara o marxe color crema. Cando se manipula o sombreiro, a superficie vira a un azul ou verdoso intenso e, finalmente, acada una coloración negro-azulada.

Himenio: Tubos adnados, amarelos, que cambian a azul á presión lentamente. Poros pequenos, ovalados, ou menos abundantes, triangulares.  Poros laranxa pálidos a ocre pálido cando novo, logo laranxas ou ferruxinosos na madurez, virando ca manipulación a un intenso verde grisáceo.

Pé: 60-130x 15-55 mm. Normalmente máis corto que o ancho do sombreiro, atenuado, fusiforme ou napiforme. Amarelo brillante a excepción do tercio basal que vai do avermellado a púrpura. Posúe un longo e irregular retículo laranxa, excepto na porción superior do pé onde o retículo é moi fino e amarelo. A superficie do pé cambia de coloración a azul ou azul grisáceo ó manipulalo.

Carne: Firme, suave na madurez, amarela, cambiando a azul, azul grisáceo ou azul verdoso cando ñe exposta excepto na base donde as cores carmín e púrpura dominan. Olor máis intenso no sombreiro, xeralmente non distintivo e a veces cun deixe a allo. Sabor agradable e textura untuosa.

Hábitat: En dunas costeiras baixo Cistus salviifolius e Pinus pinaster.

Obeservacións: Comestibilidade descoñecida, tóxico probablemente como moitos dos cogomelos da sección luridi. Se buscan voluntarios para a cata con moito peito e sen medo a pasar tres días amarrados á taza do excusado.

Cada nova especie descuberta é unha nova páxina escrita sobre o reino Fungi e a riqueza da biodiversidade da nosa terra. Un motivo sempre de sorpresa e alegría. Non será o último cogomelo galego que sae á luz nestas páxinas, volo aseguro. Estade atentos e preguntádevos namentres a vos mesmos: ¿habereime tropezado sin sabelo con algunha nova especie nas miñas andanzas polos montes? Seguro que algúns de vos, si. Pero para decatarse diso hai que ter un ollo que non está  o alcance de moitos de nos... En fin, sexa como sexa, ¡benvido Boletus antlanticus!

Ler máis...

Xa están aquí os Luns Micolóxicos 2013!!

Laetiporus sulphureus

Despois dun longo verán de merda fantásticos días de praia sol e moscas que parecía non ter fin, parece que os cogomelos espertaron finalmente ávidos de humidade, algo máis tarde que de costume e pouco a pouco, para enchernos ó fin a vista e as cestas.  Arrancamos tamén nos este ano, arrastrados polo imprevisible ciclo micolóxico un par de semanas máis tarde cos Luns Micolóxicos deste 2013 onde, coma sempre, estaremos ahí para botarte unha man coas túas identificacións e dúbidas. Así pois, desde este luns día 14 de outubro  e ata o luns día 16 de decembro (inclusive) estaremos tódolos luns á vosa disposición. Cada luns, nos achegaremos a partir das 20:30 ata as 22:00 polo Bar Plaza (na parte de arriba) en Ribeira, e que convertiremos na nosa base de operacións micolóxicas para tentar achegarvos un poco máis ó fascinante e delicioso mundo dos cogomelos, aconsellándovos sobre especies a evitar, manuales de campo a empregar, caracteres dos cogomelos que nos van a axudar nas identificacións, etc...

A continuación vos deixamos uns consellos para facernos as cousas máis sinxelas a todos se vos animades a facernos unha visita e tentade lembralos, porque é realmente difícil identificar algúns cogomelos cando veñen practicamente sen pé, resecos ou medio podres... ou podres enteiros. ¡Que sempre vos olvidades!

Algúns consellos para os que vos acheguedes:

1. IMPORTANTE (Que o ano pasado non nos fixéstedes caso; nin o anterior; nin o oitro!): Os exemplares que nos traiades procurade arrancalos con coidado e traer o cogomelo enteiro, que non se perda a base do pé ou unha posible volva ou anel. Pode haber moita información, segundo o cogomelo, na base do seu pé (forma, coloración, presencia ou non de rizomorfos...).
2. Traede sempre que poidades, un exemplar novo e oitro maduro (non podre e cheo de vermes) da especie a identificar, procurando que estén no millor estado posible.
3. Non nos traiades os cogomelos nunha bolsa, como xa comentamos moitas veces, o plástico acelera a fermentación e descomposición dos cogomelos. Que chegan feitos un cristo, vamos.
4. Conservalos no frigorífico ata que vos acheguedes xunto a nós, non ó aire, pois secan e algúns apodrecen moi rapidamente e poden cambiar a súa cor e morfoloxía bastante.

O outono non espera por ninguén! ¿Non sentides xa o suave arume a terra mollada e cogomelos frescos?  Esperámosvos... refungando polo baixiño e caña en man, no Bar Plaza. Non falles á cita, e xa sabes: máis vale cogomelo identificado, que pasar toda a noite ó vater pegado. Dixen. Ler máis...