¿Cal é o organismo vivo máis grande do planeta?

Se a pregunta que encabeza este artigo a fixeramos en calquer outro tipo de web, seguro que máis de un respostaría que a balea azul; outros que Bud Spencer... pero o caso é que isto é unha páxina por e para os cogomelos, así que xa coñecedes media resposta. Efectivamente todos os que acertadamente pensastes nun fungo como candidato a este posto de bicho máis grande, podedes darvos unha palmada no lombo. A noticia de este descobremento non é nova e salta á luz en Agosto do 2000. Agora salta a Refungando ó recordar esta historia nunha tertulia navideño-tabernaria. Ata entón, e dende 1992, un fungo descuberto ó sur do Monte Adams, no estado de Washington, e que ocupaba unha superficie de 600 hectáreas, un especímen de Armillaria Ostoyae, ostentaba o título. Pero en 2000, Catherine Parks, do Servicio Forestal de US, dou a coñecer un novo fungo preto de alí, no Parque Nacional Malheur, nas Blue Mountains (Oregón), no oeste de USA. A morte de gran número de árbores levou a especialista en patoloxía vexetal a facer un estudio en toda a área, unha vez que se descubriu que o que estaba atacando os árbores era, de novo, un especímen de Armillaria Ostoyae. Este fungo é un dos máis agresivos e voraces parásito-saprófitos de árbores, sobre todo coníferas; infecta a árbore e se alimenta de ela e, cando morre, se extende polo sistema de raíces formando rizomorfos negros (na imaxe da esquerda vedes o aspecto que teñen desenterrados) en busca de novas víctimas, saltando de árbore en árbore. Por iso hai que ter moito coidado incluso ó facer talas controladas, xa que podemos propiciar a expansión do fungo sen darnos conta ó talar individuos xa infectados.

¿Os números do noso amiguiño? De impresión. Ocupa unha superficie de aproximadamente unhas 900 hectáreas, se estima a súa idade en máis de 2400 anos (ainda que podería ser ata tres veces máis vello), e se calcula que o seu peso, se fose posible desenterrar todo o complexo micelial do fungo, sería dunhas 600 toneladas.

Pero... ¿cómo saben que todo o micelio pertence a un mismo individuo ou organismo? O ADN non minte, que diría Grissom de CSI. Tomando mostras do fungo en distintos árbores infectados por toda a zona e facendo comparacións de ADN entre éstas, se acotou a zona e tamano ocupado polo noso parásito amigo.

Se cree que pode haber fungos "maiores" todavía en zonas boscosas pouco estudadas. Así que haberá que estar atento a próximos publicacións que estamos seguros irán deixando estas marcas atrás. Nós, dende refungando, estaremos atentos a calqueira nova neste sentido.

Sen maís, esperando que tiverades un feliz Solsticio de Inverno, vémonos en Oregón; Refungando of course! Ler máis...

Volve a casa por Navidade: Cantharellus Lutescens

Sinónimo: Cantharellus Aurora, Cantharellus Xanthopus
Galego: Trompeta amarela, trompeta dourada
Castelán: Rebozuelo anaranjado

Estamos nunha época do ano na que o monte respira un pouco e se deixan de ver xentes con cestos (ou bolsas, ejem) por todas partes, pero isto non quere dicir que os nosos amigos marchen de vacacións. Baixan as temperaturas e iso non lle agrada demasiado ós fungos, aínda así, un bo puñado deles resisten as noites máis frías e enchen o monte dende decembro ata febreiro, segundo veña o inverno. O protagonista desta entrada é un clásico desta época, moi abundante na nosa zona, un delicioso cogomelo da familia Cantharellaceae e un versátil ingrediente na cociña. Estamos falando de Cantharellus Lutescens, ese cogomelo de pequenas dimensións que ocupa grandes extensións, fácil de recoñecer, e sen posibles confusións perigosas á vista. Preparade as texoiras, facede un sitiño na cesta que imos a coñecer de preto a este fillo do frío... A clickar abaixo con ese rato lo!!

DESCRIPCIÓN

Sombreiro: 2-6 cm de diámetro. Ó principio aplanado e finalmente con forma de embudo cun burato central que ás veces comunica con interior do pé. Cutícula cuberta de pequenas fibrilas de cor marrón máis ou menos escura (a humidade e o tempo inflúen moito no aspecto xeral a simple vista, arriba na imaxe húmidos e novos dun color marrón maís evidente, ó lado, en tempo frío e seco dun aspecto abrancuxado e de cores pouco vivas) sobre fondo amarelado. Todo o conxunto é moi flexible pero fráxil. Marxe encurvada, ondulada, moi fina e irregular.

Himenio: Formado por pregamentos decorrentes, moi pouco marcados e irregulares, ás veces lisos ou apenas perceptibles (ista é unha das diferencias clave á hora de diferencialo, por exemplo, de Cantharellus Tubaeformis como veremos logo). De cor amarelada ou amarela alaranxada e agrisada na madurez.

Pé: 3-9 x 0, 3-1,3 cm. Cilíndrico, ás veces comprimido ou lonxitudinalmente acanalado (sutilmente, fixádevos no pé do primeiro cogomelo arrancado, que parece coma fundido), liso, delgado, oco, recto ou curvado. Cor parecida á á do himenio ou máis amarelada, ás veces rosada.

Carne: Delgada e moi fráxil principalmente no sombreiro, máis dura e algo fibrosa no pé. Raramente se averma, como Cantharellus Cibarius. Olor afroitado forte e penetrante (que se intensifica se o desecamos) e sabor suave e algo doce.

Hábitat: medra en bosques de coníferas de terreos calcarios, máis raro baixo frondosas, en lugares frescos e ricos en brión. Desde o outono ata ben avanzado o inverno. Por aquí na costa soe tardar un pouco máis en chegar, normalmente en decembro, aínda que este ano se adiantou coma mes e medio. Un cogomelo clásico do inverno que aguanta o tempo máis frío. Case sempre en grupos moi numerosos, chegando a "tapizar" extensións de terreo bastante grandes en anos bos coma os dous últimos. Na imaxe podedes ver unha parte do chan ben colonizada, pero iso non é nada comparado cas cousas que se ven polo monte adiante. Moi común nos nosos piñeirais, sobre todo preto da costa.

Observacións: As posibles confusións non deberan entranar ningún risco ó recolectalo; Cantharellus Melanoxeros (qu é moi pouco frecuente) e case sempre Cantharellus Tubaeformis (na imaxe da esquerda) son primos moi cercanos e se parecen bastante a simple vista, sen embargo se van xuntos dentro da cesta misturados con Lutescens, ata o menos avezado notaría que algo raro pasa con eses cogomelos. Se parecen, pero non son. Tubaeformis ten uns pregamentos moi evidentes no himenio e é máis robusto e grande, con unhas tonalidades marrón-olivas no pé que o diferencian ben do Lutescens.
Na recolleita, este é un cogomelo que lle ocorre algo parecido ó de Marasmius Oreades. A estructura do seu pé, fráxil e fina, e o pouco arraigado que está no chan do monte, fai que cando pasamos a navalla, a menos que está moi afiada, arranquemos os cogomelos e danemos o mantillo sobre o que se asentan. Oitra vez, unhas texoiras a man poden ser providenciais, pois ó ser un cogomelo de carne tan escasa e pequeno, a súa recolección faise tediosa e traballosa.
Por último, e respecto ó seu valor culinario, creo que poucos porán en dúbida que Cantharellus Lutescens é un excelente compañeiro na cociña, aromático, doce, saboroso, que se presta a platos e postres de todo tipo ou incluso como ingrediente dun bo licor.

Como curiosidade, comentar que existe unha fermosa variedade albina de Cantharellus Lutescens, Cantharellus Lutescens f. Schizocroica pero moito máis difícil de atopar.

Agora só queda subir ó monte e non deixalo feito un cristo, algo moi común nos amantes deste cogomelo, polas dificultades que comentamos antes da recolección. Andade con coidadiño, sede previsores e levade unhas texoiras se tedes en mente recollelo!!
Ler máis...

Humor Fúnxico 100% galego da man de Davila

Como non todo van a ser penas e hipotecas nesta vida miserenta, e coa inestimable axuda do humorista gráfico galego Luis Davila, imos tentar dende Refungando intoxicarvos (de risa) de cando en cando con algunha das ocurrencias de este home sobre o mundo dos fungos. Ahí vos vai a primeira mostra do que falamos... Xa sabedes, a refungar sen parar cos que arrasan o monte!! Non descansamos nin no solsticio de inverno!!


P.D: Graciñas Luis, Dios cho paje que nós xa cho pajaremos ben con bos cogomelos! Ler máis...

Polizón no camión!


Ou deberíamos dicir: "polizóns no camión". Nunha mostra de adaptación ó medio dun fungo sorprendente, pola localización e polo fungo colonizador, imos ver como as gastan para viaxar sen pagar un peso os cogomelos protagonistas da historia de hoxe. Pero vaiamos por partes.  Esta historia  chéganos da man dun bo amigo que me envía unha foto ó móvil. Manda carallo me digo mentras chamo de volta, ¿iso é o que parece? "Por todo o camión", me di.  Nin corto nin perezoso me dirixo ó concesionario donde traballa, no taller do cal se atopa para unha posta a punto o camión en cuestión. Efectivamente, os baixos do camión estaban cheos de cogomelos, aquí e alá, dónde os pequenos buratos dalgún tornillo permitían as fructificacións do fungo sair e medrar buscando a luz e o aire. Na foto de arriba podedes ver un dos cogomelos aflorando moi preto do intermitente traseiro..  
 
Á dereita tedes unha vista lateral do camión na que se aprecian diferentes fructificacións sinaladas en verde.

Claro, a dúbida sobre qué cogomelo era o responsable estaba no aire, pero no taller algún tiña as súas sospeitas que logo confirmamos: Pleurotus Ostreatus, nada máis e nada menos. O cogomelo do supermercado que vemos sempre acompañando ó amigo champiñón; a seta de ostra. Pero, ¿cómo chegou ahí? E, ¿de qué se alimenta? A cuestión e que este fungo é saprófito (aínda que ás veces se comporte como parásito), aliméntase de materia orgánica vexetal, madeira principalmente, morta. Logo, debería haber unha plancha de madeira ou algo parecido entre o chan do camión, o material aillante e o chan do interior; como confirmou algún dos mecánicos, isto soe ser frecuente nestes camións, así que a cuestión do sustrato alimenticio estaba clara. 


Pero, ¿como chegou? O camión non se adicaba a transportar cogomelos, que sería o maís lóxico se queremos explicar a súa presencia, se non bolería industrial así que... ¿quen carallo sabe? O camión pudo estar preto doutro no momento dunha descarga de cogomelos ou habelos transportado nalgún outro momento de forma puntual. O que é seguro e que tivo que ser xa fai algún tempo, pois os cogomelos aparecían en ambas bandas do camión, o que indica que o fungo está xa estendido por toda a chapa de madeira do chan.

Deixamos un par de fotos máis para que vexades como se desenvolveron os cogomelos neste ambiente tan pouco favorable. Os furados polos que emerxían eran de apenas uns milímetros e ó intentar medrar hacia arriba os cogomelos quedaban co sombreiro plano e pegado ó fondo do camión. En fin, que está claro que cando non  queden homes  na terra, as cascudas e os fungos farán boas migas e se reirán a gusto de nós. 

Antes de irnos, quixera enviar un saúdo e unha aperta a Fran e ós currantes do taller. Vos xa sabedes quen sodes! Graciñas a todos. Refungando nos vemos... debaixo dos coches.

Próximamente... máis cogomelos medrando en lugares incribles; só en Refungando!!
Ler máis...

Resumo Xornadas na Novena

Xa pasou a romería. O primeiro, graciñas a todos os que nos visitástedes nalgún dos actos organizados, que tiveron gran alfuencia de público a pesar do inclemente tempo (a min encántame!) que nos tocou a partires do sábado ó mediodía. Graciñas tamén por suposto á Asociación Altofalante, que organizaron unha degustación nos muiños digna de degustar, tanto polo marco incomparable, como polos deliciosos pratos que puidemos catar. Dúas cousas me marcaron ben en Amendo, unha, o croque que levín contra unha das vigas de carballo, e oitra, esa incrible e quentiña sopa de cogomelos ca que se abreu lume alí dentro. Simplemente espectacular.

Como vedes arriba, na primeira charla da mañá, e a pesar de que o tempo non prometía, Alejandro Mínguez encheu o salón do CIELGA no Vilar. Había lejañas, bostezos, si, pero tamén peito para estar todos á súa hora (enviamos un saúdo especial ós "visitantes" de Noia; elas sí que lle botaron ganas!). Gracias tamén Alejandro, que cunha boda ese mesmo día aínda estirou a charla un pouquiño máis do pensado ante as dúbidas dos presentes.

Na recollida non houbo gran cantidadde de cogomelos comestibles, pero sí sorprendente variedade para finais de Novembro. E ata atopamos algunha cousiña interesante que chamou pola tarde atención de Jaime Blanco (para os que saístedes comigo, o home do pantalón vermello que doe mirar, aqueles cantarelos brancos que nos atopamos).

Pena de fotos do muiño, as presas e os bandullos baldeiros fixéronos deixar a cámara na casa, pero como andaba por alí un home da Voz de Galicia, a ver si son bós e nos mandan algunha para colgar, porque o lugar non ten desperdicio.

Pola tarde, treboada do demo. Aínda así, novamente, Jaime Blanco e os seus boletus volveron a encher, esta vez, a Aula Multimedia do concello. A pesar das continuas interrupcións por causa dos apagóns, Jaime dou un ameno e interesantísimo repaso á familia en cuestión, donde puidemos ademáis ver por vez primeira a Boletus Atlánticus, un boletus recentemente descuberto por Jaime e que resulta que é de Ajiño (polo que algúns xa adiantan a súa peligrosidade ;D ). En serio, todos aprendemos un pouco, ou un moito mellor dito, desta familia de cogomelos tan representativa e coñecida. Graciñas polos teus consellos, Jaime.

O domingo só nos quedaba xa a exposición. A verdade e que foi unha mañán de cans. Preto de 50 especies identificadas e unha presentación coidada, fixeron as delicias de nenos e maiores.

Por último, quería deixarvos a foto de, para min, o cogomelo máis fermoso da exposición. Phaeolus Schweinitzii, ese é o seu nome; este é un cogomelo con unha morfoloxía que cambia moito ó longo da súa vida. Este exemplar era mozo, enchoupado e marron escuro debido á auga o día anterior e deslumbrante e amarelo logo de perder tanta humidade o día da exposición. O pequeno toxo é unha mostra de como ó crecer este cogomelo incorpora á súa estructura vexetación diversa. Podedes facer click coma sempre para ampliar. As manchas máis escuras son debido ó sobeteo inevitable. Aquí vos queda a foto desta curiosa beleza como despedida hoxe.

Graciñas de novo a todolos amigos que nos acompañaron, de parte de todo Refungando, e sorte no monte!! Ler máis...
Related Posts with Thumbnails